Onderneming verkopen binnen nu en 5 jaar?

Ben je voornemens jouw onderneming binnen enkele jaren te verkopen, dan is het raadzaam alvast over enkele zaken na te denken en waar mogelijk stappen te zetten. Een verkoop kan aan een derde plaatsvinden of binnen familieverband. Vooral bij voortzetting in de familiesfeer kunnen tegenstrijdige belangen zorgen voor veel commotie binnen de familie. In dit artikel geven wij belangrijke tips voor dit proces.

Neem de tijd

Veelal is een langere periode nodig alvorens je een dergelijk besluit daadwerkelijk neemt. Indien je als ondernemer de pensioengerechtigde leeftijd nadert, dan kunnen er allerlei angsten zijn waar je mee worstelt. Denk dan aan verlies van je identiteit, de angst om “gepensioneerd” te zijn in plaats van die levenslustige ondernemer, de angst voor het nemen van afstand over controle van je onderneming. Dat laatste zal met name spelen als je voornemens bent je onderneming over te dragen aan je kind of kinderen.

Ons advies is om het besluit tot verkoop geleidelijk aan te nemen en op gezette tijden overleg te voeren met deskundigen. Dat kunnen fiscalisten en juristen zijn, voor de “harde” zakelijke kant van verkoop, maar eveneens bijvoorbeeld deskundigen die je op psychologisch vlak kunnen helpen bij de keuzes, met betrekking tot de “zachte” kanten. Maak een draaiboek voor jezelf met de onderwerpen waar je over nagedacht wilt hebben. Enkele voorbeelden zijn:

• Kan en wil ik verkopen binnen de familie of aan een derde? Zal ik mijn overwegingen met mijn familieleden bespreken?
• Wat zijn de gevolgen voor mijn personeelsleden?
• Wil ik nog betrokken blijven bij de onderneming na de verkoop?
• Welke waarde vertegenwoordigt mijn onderneming objectief gezien?
• Is mijn bedrijfsstructuur optimaal voor de voorgenomen verkoop? Zo niet, kan ik nu nog aanpassingen doorvoeren?
• Hoe ziet mijn besteedbaar inkomen eruit na de verkoop en is dat toereikend zo lang ik statistisch leef?
• Indien ik verkoop aan een familielid, kan die de beoogde koopsom zelf (extern) financieren of kan en wil ik een deel van de koopsom als vordering houden? Kan en wil ik dit risico lopen, zakelijk gezien maar eveneens gezien de familieband?
• Op welke wijze kan ik de vrijgekomen opbrengst aanwenden?
• Kan ik het bedrijfspand buiten de verkoop houden en de huurinkomsten gebruiken voor mijn levensonderhoud?

Verder kan het helpen om jezelf een onderzoeksperiode te gunnen van bijvoorbeeld een jaar. In die periode kun je de bovenstaande onderwerpen bespreken en rustig op je laten inwerken.

Waardering onderneming

De waardering van een onderneming is geen exacte wetenschap. Er zijn specialisten die een onderneming kunnen waarderen, zogenaamde Register Valuators. Zij waarderen een onderneming veelal door rekening te houden met de verwachte toekomstige cashflow (DCF-methode; discounted cashflow), de SWOT-analyse en het risicoprofiel van een onderneming. In dit artikel gaan we daar niet dieper op in. Voor meer informatie adviseren wij contact met ons op te nemen.

Structuur

Op het moment dat je een keuze hebt gemaakt om aan een derde of aan een familielid te verkopen is het raadzaam om de ondernemingsstructuur te laten beoordelen. De verkoop van een eenmanszaak of een werk B.V. wordt anders belast. Indien er sprake is van een holdingstructuur en er is tevens een bedrijfspand aanwezig in één van de vennootschappen, dan is het verstandig na te denken wat de bedoeling is met het bedrijfspand. Dient het pand mee verkocht te worden, of zou dat optioneel moeten zijn voor de koper? Wellicht valt er dan een afzonderlijke vastgoed vennootschap te vormen na een herstructurering. De meest optimale wijze is dan zonder af te rekenen over de meerwaarde en zonder het verschuldigd zijn van overdrachtsbelasting. Afhankelijk van de situatie zijn hier meestal faciliteiten voor in de belastingwetgeving.

Besteedbaar inkomen na verkoop  

Iedere situatie van een ondernemer is uniek. Het netto inkomen dat na de verkoop besteedbaar is hangt af van enkele factoren. De belangrijkste factoren zijn:

• de gekozen ondernemingsstructuur bij verkoop;
• de betaling van de koopsom ineens of in termijnen;
• de belastingdruk op de koopsom;
• de rendementen die behaald worden met de middelen die vrijkomen bij de verkoop;
• de vaste lasten die je privé nog hebt na de verkoop;
• eventuele overige inkomstenbronnen zoals lijfrenten, inkomsten uit privé vermogen.   

Indien je als ondernemer vanuit een holdingstructuur de werk B.V. verkoopt, zal in de meeste gevallen de deelnemingsvrijstelling van toepassing zijn. De verkoopsom is dan enkel nog belast met dividendbelasting op het moment dat je hier netto in privé over wenst te beschikken.
Bij verkoop van een eenmanszaak dien je in de meeste gevallen direct af te rekenen in box 1 over de zogenaamde stakingswinst. De stakingswinst bestaat dan uit de stille reserves (boekwinst op activa), de eventuele fiscale reserves en de goodwill. Afhankelijk van de leeftijd van de ondernemer die staakt kun je een maximaal bedrag aan lijfrentepremie afstorten bij een verzekeraar. Indien de ondernemer 61 jaar of ouder is bij de staking, dan mag er maximaal € 454.237 aan extra lijfrentepremie in aftrek worden genomen. Is de ondernemer tussen de 51 en 61 jaar, dan bedraagt de maximale aftrek € 227.126. In andere gevallen bedraagt deze aftrek maximaal € 113.569.
Al deze elementen nemen wij mee in een persoonlijk financieel rapport. In dit rapport wordt voor de ondernemer duidelijk wat zijn of haar netto-inkomen is van jaar tot jaar. Verder wordt duidelijk hoeveel vermogen resteert aan het einde van ieder jaar, nadat wij een goede prognose kunnen maken van de jaarlijkse uitgaven voor levensonderhoud en vaste lasten. Het rapport laat dan de hele persoonlijke financiële situatie zien voor de komende 30 jaar. Het is verstandig om in een dergelijke financiële planning eveneens rekening te houden met inflatie. Dat leidt tot een reëel inzicht van het besteedbaar inkomen.
Na het opstellen van een dergelijk financieel plan wordt tevens inzichtelijk of er ruimte is om bijvoorbeeld bij leven al vermogen te schenken aan de kinderen. Zo kan blijken dat de liquiditeiten daarvoor tekort schieten. Dan zijn er enkele andere mogelijkheden voor vermogensoverdracht, bijvoorbeeld schenken onder schulderkenning. Het begint echter met goed inzicht.

Samenvattende tips

• Begin op tijd met het onderzoeken en inwinnen van deskundig advies bij voornemen tot verkoop.
• Neem bij dit besluit tevens de “zachte omstandigheden” mee; de familieband en je eigen persoonlijke levenswensen.
• Laat een persoonlijk financieel plan opstellen zodat je inzicht krijgt in de financiële positie ná de verkoop. Voorkom hiermee tegenvallers achteraf.  

Voor meer informatie over dit onderwerp kun je contact opnemen met onze adviseurs. Neem contact met ons op via het contactformulier of rechtstreeks met onze adviseurs Sebastiaan Hasselman (sebastiaan@reliever.nl) of Julian Langkemper (julian@reliever.nl).